Πότε είναι ύποπτη μια ‘’ελιά ‘’ ;
Πώς μπορούμε να αναγνωρίσουμε κλινικά το μελάνωμα και να το ξεχωρίσουμε από την κοινή ‘’ελιά’’;
Σε αυτό μπορεί να μας βοηθήσει ο κανόνας του ABCD(EF) ή τα λεγόμενα έξι σημεία του ΚΜ:
Έξι Σημεία Κακοήθους Μελανώματος ή Κανόνας του ABCD(EF)
Asymmetry = ασυμμετρία στο σχήμα – το ένα ήμισυ διαφέρει από το άλλο
Border = όρια – ανώμαλα όρια με ακανόνιστη παρυφή
Color = χρώμα – ποικιλοχρωμία, ανώμαλη διάταξη χρωμάτων, τόνοι του καστανού,μελανού, φαιού, ερυθρού και λευκού
Diameter = διάμετρος συνήθως μεγάλη – μεγαλύτερη των 6 mm
Elevation = υπέγερση
Enlargement = αύξηση του μεγέθους της βλάβης
Evolution = εξέλιξη ή αλλαγή της βλάβης (όχι μόνο ως προς το μέγεθος)
Family History = οικογενειακό ιστορικό
Παράγοντες κινδύνου για την εκδήλωση κακοήθους μελανώματος
- Σπίλος που αλλάζει σε ενήλικα / εμφάνιση νέου σπίλου
- Ατομικό ιστορικό ΚΜ
- Παρουσία κλινικά άτυπων σπίλων
- Ιστορικό μελανώματος σε συγγενή α ́ βαθμού
- Μεγάλος αριθμός κοινών σπίλων ( >50, >2mm )
- Τύπος δέρματος Ι (και ΙΙ),εφηλίδες, κόκκινα μαλλιά, γαλάζια μάτια
- Μελαγχρωματική ξηροδερμία
- Ανοσοκαταστολή
- Ηλιακά εγκαύματα προ της ηλικίας των 15 ετών
- Γιγαντιαίοι συγγενείς μελανοκυτταρικοί σπίλοι
- Οξεία και διαλείπουσα έκθεση στον ήλιο (πχ διακοπές)
- Χρήση Solarium – UVA
Απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή:
- Σε νεοεμφανιζόμενους σπίλους.
- Σε αλλαγές στο χρώμα των σπίλων.
- Αυξομείωση στο μεγέθος των σπίλων.
- Σε αλλαγές στην περιοχή γύρω από τους σπίλους, π.χ. ερυθρότητα, αποχρωματισμός,οίδημα
- Σε ασυνήθιστες αντιδράσεις, πχ κνησμός φλόγωση, αίσθηση ξένουσώματος.
- Σε σπίλους που αιμορραγούν.
Προστασία από την υπεριώδη ακτινοβολία
- Κατάλληλος ρουχισμός και χρήση καπέλου
- Αποφυγή έκθεσης στον ήλιο κατά τις ώρες 10.00 – 16.00
- Σωστή χρήση αντηλιακού :
- Εφαρμογή μισή ώρα πριν την έκθεση στον ήλιο
- Ανανέωση κάθε 2-3 ώρες
- Ομοιογενής κατανομή σε όλες τις περιοχές του δέρματος που εκτίθενται στον ήλιο
- Επαρκής ποσότητα αντηλιακού σε κάθε εφαρμογή (2 ml/cm2) – Νέα εφαρμογή μετά από κολύμπι ή εφίδρωση ( ακόμα και αν το αντηλιακό αντέχει στο νερό )
- Χρήση αντηλιακού με κατάλληλο δείκτη προστασίας, ανάλογα με τον τύπο του δέρματος (ΔΠ >30-50)
- Παράλληλα με τη χρήση των αντηλιακών θα πρέπει να εφαρμόζουμε και άλλες μεθόδους προστασίας από τον ήλιο
- Η χρήση του αντηλιακού δεν πρέπει να ενθαρρύνει την παράταση της έκθεσης στον ήλιο με σκοπό το “μαύρισμα”
- Θα πρέπει να προτιμώνται τα αντηλιακά ευρέως φάσματος ( UVA και UVB ) και υψηλής προστασίας
Τι είναι τα αντηλιακά
Πρόκειται για τοπικά εφαρμοζόμενες κρέμες ή λοσιόν που περιέχουν οργανικούς ή ανόργανους χημικούς παράγοντες που απορροφούν ή αντανακλούν την υπεριώδη ακτινοβολία. Ταξινομούνται σε,
Χημικά αντηλιακά : οργανικοί χημικοί παράγοντες που απορροφούν την υπεριώδη ακτινοβολία και την μετατρέπουν σε αβλαβή, χαμηλής ενέργειας μεγαλύτερα μήκη κύματος,κυρίως στο υπέρυθρο τμήμα του φάσματος και β)
Φυσικά αντηλιακά : ανόργανοι χημικοί παράγοντες που απορροφούν και επιπροσθέτως διαχέουν και αντανακλούν το φως
Κάθε αντηλιακή κρέμα έχει ένα δείκτη προστασίας (Sun Protection Factor – SPF) που ορίζεται ως το πηλίκο
Ελάχιστη ερυθηματογόνος δόση με αντηλιακό / Ελάχιστη ερυθηματογόνος δόση χωρίς αντιηλιακό
Δηλαδή ένα προϊόν με δείκτη 15 σημαίνει ότι η χρήση του συγκεκριμένου αντηλιακού επιμηκύνει το χρόνο “ασφαλούς” παραμονής στον ήλιο κατά 15 φορές περισσότερο από τον συνήθη χρόνο που απαιτείται για την εμφάνιση ερυθήματος χωρίς αντηλιακό (πχ 2 λεπτά x 15 = 30λεπτά)
